KETIDAKSEIMBANGAN GLOBAL MUNGKIN BERULANG

Dasar China dianggap penentu kepada kestabilan ekonomi Amerika, dunia pada masa depan

BUKU sejarah pada masa depan, bergantung di mana ia ditulis dan hampir pasti akan menjadikan krisis kewangan dan ekonomi dunia hari ini, sebagai satu daripada dua sasaran untuk dipersalahkan. Satu pendekatan penulisan akan menyalahkan kelemahan peraturan, sikap terlalu menurut dasar kewangan dan sikap menyimpan yang tidak kukuh di Amerika Syarikat.

Satu lagi pendekatan, yang diketengahkan oleh pakar ekonomi Amerika seperti Alan Greenspan dan Ben Bernanke, akan menyalahkan jumlah kecairan keterlaluan oleh negara penyimpan terbesar di Asia Barat. Mereka mendakwa, semua kecairan terbabit perlu mengalir ke sesuatu tempat. Destinasi paling logik adalah negara yang memiliki pasaran kewangan paling kukuh, Amerika Syarikat di mana ia meningkatkan harga aset kepada satu paras yang tidak mampu ditampung.

Satu-satunya perkara yang dipersetujui mereka yang berada di kedua-dua kem itu ialah: ketidakseimbangan simpanan global – simpanan rendah di Amerika Syarikat dan simpanan tinggi di China serta pasaran yang baru muncul - memainkan peranan utama apabila membenarkan rakyat Amerika hidup dalam suasana melampaui kemampuan mereka.

Ia menggalakkan pembiaya kewangan berada dalam keadaan terdesak untuk memperoleh keuntungan berlipat kali ganda, dengan meletakkan kewangan mereka pada pelaburan yang lebih spekulatif.

Jika adapun konsensus dalam satu isu, adalah sukar mencapai tahap mustahil untuk memahami gelembung yang berlaku dan bagaimana gelembung itu boleh pecah, tanpa mengambil kira peranan ketidakseimbangan global.

Justeru, usaha mengelak krisis yang sama berulang pada masa depan memerlukan formula terbaik untuk meleraikan masalah ketidakseimbangan global ini. Ketika ini, petanda awal amat melegakan. Rakyat Amerika Syarikat mula menyimpan semula.

Menurut data terkini, defisit perdagangan Amerika Syarikat menjunam daripada AS$60 bilion kepada AS$26 bilion - dalam tempoh hanya sebulan. Jika mengambil perkiraan mudah, kita tahu negara dunia lain turut mengalami pertumbuhan begitu kecil.

Bagaimanapun, sebaik saja rakyat Amerika memulihkan semula akaun persaraan, mereka mungkin akan kembali kepada kehidupan mewah seperti sebelum ini. Malah, pentadbiran Presiden Barack Obama dan Rizab Persekutuan negara itu melakukan segala yang terdaya untuk menyuntik perbelanjaan Amerika.

Satu-satunya alasan mengapa defisit perdagangan Amerika terus jatuh ialah negara itu berada dalam suasana kemelesetan yang amat teruk, mengakibatkan import dan eksportnya turut menjunam.

Dengan proses pemulihan yang sedang berlaku, kedua-dua sektor terbabit mungkin pulih pada tahap sedia kala dan pertumbuhan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) pada enam peratus akan diperoleh kembali.

Negara itu bernasib baik kerana kemelesetan ekonomi yang berlaku tidak membabitkan perubahan dalam harga relatif atau kejatuhan teruk dalam nilai dolar, yang boleh memberi perubahan kekal dalam corak dagangan dan perbelanjaannya.

Sama ada berlaku sebarang pengurangan kekal dalam ketidakseimbangan global, akan bergantung sepenuhnya kepada keputusan yang dibuat di luar Amerika Syarikat, terutama negara seperti China. Kerana itu, antara persoalan yang timbul hari ini ialah bagaimana selama ini, negara lain mencatat lebihan begitu besar.

Satu pandangan ialah negara seperti China mencatat lebihan besar - hasil daripada polisi yang memihak kepada pertumbuhan eksport yang berfungsi begitu baik sejak sekian lama. Kita faham mengapa pemimpin China begitu sukar untuk melepaskan model yang terbukti begitu berkesan. Mereka tidak boleh menstruktur ekonomi mereka serta-merta.

Mereka tidak boleh memindahkan pekerja yang mencipta permainan kanak-kanak di Guandong kepada kerja membina sekolah di Barat China, dalam masa semalaman. Mereka memerlukan masa untuk membina satu jaringan keselamatan sosial untuk menggalak rakyat China mengurangkan sikap terlalu menyimpan dan berjimat.

Sekiranya pandangan ini betul, kita boleh menjangka untuk melihat kemunculan semula ketidakseimbangan global, selepas kemelesetan ekonomi hari ini berakhir dan ia akan pulih seperti sedia kala dengan kadar begitu perlahan.

Satu lagi pendapat ialah China menyumbang kepada ketidakseimbangan global, bukan melalui eksport barangan, sebaliknya melalui eksport modal. Kekurangan China bukan membabitkan permintaan ke atas barangan pengguna, tetapi bekalan aset kewangan berkualiti tinggi.

Isu ini dikesan berlaku di Amerika Syarikat, terutama dalam Perbendaharaan dan sekuriti yang disokong kerajaan – akibatnya ia menolak pelabur lain kepada pelaburan yang lebih spekulatif.

Kejadian yang berlaku kebelakangan ini gagal mengukuhkan kedudukan Amerika Syarikat sebagai pembekal aset berkualiti tinggi.

Bagi China pula, ia akan terus mengembangkan pasaran kewangan dan kemampuannya untuk meningkatkan aset kewangan berkualiti tinggi di dalam negara sendiri. Tetapi untuk melakukan tindakan itu, ia akan mengambil masa lama.

Sementara itu, Amerika Syarikat masih memiliki pasaran kewangan paling cair di seluruh dunia. Ia sekali lagi memberi interpretasi yang mengandaikan kemunculan semula ketidakseimbangan global sebaik saja kemelesetan ekonomi berakhir.

Satu-satunya perkembangan yang boleh mengubah andaian ini ialah sekiranya China melihat tindakan melabur dalam aset kewangan Amerika Syarikat sebagai satu cadangan yang akan merugikan mereka.

Pada pandangan mata kasar, defisit belanjawan Amerika Syarikat hari ini mungkin akan mencetus kebimbangan bahawa bon Amerika akan mencatat kerugian. Dasar tegas untuk menghapuskan semua hutang pula mungkin mencetus kebimbangan lebih parah.

Jika itu berlaku, China mungkin akan mengambil tindakan tegas dengan menarik diri - nilai dolar akan menjunam, Rizab Persekutuan mungkin terpaksa meningkatkan kadar faedah - yang sekali lagi akan menghumban negara itu kembali ke dalam kemelesetan.

Ada dua harapan untuk mengelak daripada berlaku bencana ini. Satu ialah bergantung kepada budi bicara China untuk menstabilkan ekonomi Amerika dan dunia.

Satu lagi harapan ialah untuk pentadbiran Obama dan Rizab Persekutuan negara itu menyediakan butiran lengkap mengenai cara untuk menghapuskan defisit belanjawan serta mengelak daripada berlaku inflasi, sebaik saja zaman kemelesetan ini berakhir.

Pilihan kedua ternyata lebih digemari. Lagi pun, apa yang lebih baik daripada kita menentukan nasib kita sendiri.

Penulis ialah Profesor Ekonomi Universiti California, Berkeley. (Rencana disediakan oleh Project Syndicate).

( sumber: Berita harian )